Khủng hoảng Biển Đỏ làm tăng khoảng cách và thời gian vận tải biển toàn cầu
05/07/2024
HH&PL – Vận tải đường biển toàn cầu dự kiến sẽ có mức tăng hàng năm đáng kể nhất kể từ năm 2010, do cuộc tấn công ở Biển Đỏ buộc các tàu phải đi các tuyến đường dài hơn.
Theo công ty tình báo thị trường Clarksons Research, hoạt động vận chuyển, tính bằng tấn-dặm, được dự đoán sẽ có mức tăng hàng năm lớn thứ hai trong lịch sử. Sự gia tăng này được cho là do căng thẳng địa chính trị leo thang ở Trung Đông và châu Âu.
Tấn-dặm, tính khối lượng hàng hóa vận chuyển nhân với khoảng cách di chuyển, được dự đoán sẽ tăng 5,1% so với năm 2023, đạt 3,2 nghìn tỷ tấn-dặm. Các con tàu đang định tuyến lại hàng ngàn dặm quanh vùng châu Phi để tránh Biển Đỏ và Vịnh Aden, nơi các cuộc tấn công của phiến quân Houthi ở Yemen đã leo thang, bao gồm cả vụ việc gần đây khi một chiếc tàu bị máy bay không người lái trên biển đánh chìm.
 |
| Khủng hoảng Biển Đỏ làm tăng khoảng cách và thời gian vận tải biển toàn cầu |
Những tuyến đường dài hơn này gây bất lợi cho những nỗ lực toàn cầu nhằm giảm lượng khí thải carbon. Sự gián đoạn đã ảnh hưởng nặng nề nhất đến hoạt động vận chuyển container, với khoảng 690 tàu hiện đang di chuyển quanh Mũi Hảo Vọng. Điều này khiến vận tải thương mại đường biển trung bình tăng 2,8% trong năm nay, so với 1,8% của năm ngoái.
Báo cáo của Ngân hàng Thế giới nhấn mạnh rằng các cuộc xung đột gần đây ở Trung Đông đã ảnh hưởng đáng kể đến giao thông hàng hải, giảm một nửa lưu lượng qua Kênh đào Suez và Eo biển Bab El-Mandeb vào cuối tháng 3/2024, trong khi lưu lượng qua Mũi Hảo Vọng đã tăng gấp đôi. Khoảng cách và thời gian di chuyển của các tàu Biển Đỏ đã tăng vào tháng 3 năm 2024, với khoảng cách di chuyển tăng gần 60% so với tháng 1 và thời gian di chuyển cũng kéo dài tương tự khi các tàu tránh các khu vực xung đột.
Theo Ngân hàng thế giới, các cảng Biển Đỏ và nền kinh tế đã bị ảnh hưởng nặng nề, với các cảng như Rabigh và Jeddah chứng kiến khối lượng nhập khẩu giảm lần lượt hơn 300.000 tấn và 290.000 tấn, tổng khối lượng thương mại giảm gần 50%. JP Morgan chỉ ra rằng giá giao ngay trên biển đã tăng vọt do khủng hoảng. Vào cuối tháng 1, giá cước giao ngay từ Trung Quốc đến Bờ Tây và Bờ Đông nước Mỹ tăng vọt lần lượt là 140% và 120% so với tháng 11 năm 2023.
Chỉ số container thế giới Drewry tăng 2% lên 4.801 USD/container 40 feet trong tháng 5, tăng 202% so với năm trước. Cuộc khủng hoảng có ý nghĩa rộng lớn, không chỉ đối với ngành vận tải biển mà còn đối với môi trường và nền kinh tế toàn cầu. Các tuyến đường dài hơn đã tăng khoảng cách di chuyển của hàng hóa và tàu chở dầu lên tới 53%, làm tăng lượng khí thải CO2 do tiêu thụ thêm nhiên liệu. Về mặt kinh tế, giá cước vận chuyển và chi phí bảo hiểm vận chuyển tăng cao đang góp phần gây ra lạm phát và ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế vận tải khu vực và quốc tế.
Công ty vận tải khổng lồ Maersk của Đan Mạch báo cáo rằng tình hình Biển Đỏ đang gây ra sự gián đoạn trên diện rộng trong ngành. Sự chuyển hướng và tốc độ di chuyển cao hơn đã dẫn đến việc đốt thêm 13,6 triệu tấn nhiên liệu kể từ giữa tháng 12, tương đương với lượng khí thải của 9 triệu ô tô. Maersk đã thuê thêm 125.000 container để đáp ứng nhu cầu năng lực trong bối cảnh khủng hoảng.
Kể từ tháng 11 năm ngoái, lực lượng dân quân Houthi ở Yemen đã liên tục tấn công các tàu chở hàng ở Biển Đỏ, khiến tuyến đường biển huyết mạch nối châu Á với châu Âu qua kênh đào Suez trở nên mất an toàn.
Do đó, các hãng vận tải hàng hóa hiện đang đi tuyến đường dài hơn quanh mũi phía nam châu Phi, làm tăng chi phí vận chuyển và thời gian giao hàng, gây thêm căng thẳng cho thương mại toàn cầu vốn đã bị ảnh hưởng bởi đại dịch, chiến tranh Nga-Ukraine và suy thoái kinh tế toàn cầu.
Biển Đỏ, tuyến đường quan trọng vận chuyển 30% lượng container vận chuyển trên thế giới, đang trải qua một cuộc khủng hoảng vận chuyển chưa từng có. Đến cuối tháng 3 năm 2024, hoạt động hàng hải qua Kênh đào Suez và Eo biển Bab El-Mandeb đã giảm 50%, trong khi hoạt động hàng hải qua Mũi Hảo Vọng đã tăng gấp đôi.
Duy Hưng tổng hợp (theo Công thương)
